PREKEN van Marcel Heyndrikx SVD

KERSTMIS  -  24 en 25 december 2011

 Zusters en broeders,

 I.  Willem Vermandere heeft ooit een kerstlied gezon­gen, maar 't is wel een heel apart.  De stal, Maria en Jozef en het kind die komen er wel in voor, dat wel.  Maar engelen en herders en wijzen zijn niet te zien.  En van het feestelijke 'Gloria in excelcis' is geen sprake, dat is vervangen door 'Kyrie eleison'.

Het is een lied van deernis, van mededogen met al het kwaad en al het leed dat mensen treft in deze wereld.  Voor al die mensen bidt hij in zijn lied.  En elke strofe loopt uit op een gezongen : 'Kyrie eleison', Heer ontferm u over hen.

Eén van de strofen klinkt bijvoorbeeld zo. Hij bidt daarin

'Voor fabrikanten en voor commercanten
en traficanten met groot gewin
in hormonen in drugs en in wapens,
voor al het kwaad daar nog tussenin'.
Kyrie eleison,.

En een andere strofe:

'Voor de moeder van 't kreupele kindje
voor 't lief van den doden soldaat.
Voor het meiske zonder beminde,
voor al 't zeer dat nooit over gaat' .
Kyrie eleison.

En als je je stilaan begint af te vragen wat dat met Kerstmis te maken heeft,dan krijg je antwoord op die vraag in de twee laatste strofen.  Die klinken als volgt:

'En we zingen hier van Kyrie eleison
en van dat kind in dien donk'ren stal,
ieder jaar wordt onze hoop herboren
dat 't hier ooit nog beet'ren zal' .
Kyrie eleison.

 'Voor Jozef en voor Maria
en voor dat kind in dien donk'ren stal,
ieder jaar wordt onze hoop herboren
dat 't hier ooit nog beet'ren zal.'
Kyrie eleison.

II.  Het is geen romantisch Kerstlied maar christelijk is het wel.  En daarom is het ook een heel goede inleiding op het thema van deze viering:

'KIND VAN KERSTMIS, LICHT VAN HOOP'.

 Die hoop dat het hier ooit nog beet'ren zal, die hoop op een betere wereld,heeft met betrekking tot dit kind een drievoudige voedingsbodem.

1. Om te beginnen: Die betere wereld was ooit in dit kind, in zijn leven en in zijn boodschap, aanwezig onder ons.  Kerstmis viert die betere wereld in de vorm van een HERINNERING.
Een wereld, die er toen in hem geweest is : Een nieuwe wereld, zeg dat wel.
-Een wereld waarin toen vanuit de liefde geleefd werd. 'Hebt elkander lief zoals ik u heb liefgehad', zal hij zeg­gen, als zijn leven teneinde loopt (Johannes 13:34).
Een wereld waarin toen aan de zieken, de zwakken, de gekwetsten, de verloren gelopenen de meeste aan­dacht en zorg werd besteed.:nieuw, jawel.
Een wereld waarin toen degene die leiding gaf beneden is gaan staan en het vuilste werk deed : nieuw,ongetwijfeld. 'Deze wereld omgekeerd' (1).
Hij omschreef die wereld in een boodschap bestemd voor Johannes de Doper als volgt:
'Gaat aan Johannes zeggen wat gij gezien en gehoord hebt: Blinden zien en lammen lopen, melaatsen worden gereinigd en doven horen, doden staan op en aan armen wordt de Blijde Boodschap verkondigd' (Lucas 7:22).
De hoop dat het hier ooit nog beteren zal heeft met Kerstmis een eerste steunpunt in het verleden: in de nieuwe wereld die in dit kind, in deze man, hier al ooit aanwezig is geweest.

2. Die hoop heeft haar tweede steunpunt in het feit dat die betere wereld ook nu, IN HET HEDEN, aanwezig is onder ons.
Maar dan wel in een versluierde vorm: in het geloof van mensen die hem en zijn boodschap aanvaarden, in hun leven, in de wereld van vandaag.  Mensen die er voor gaan, met horten en stoten, dat wel.  En verder in de maaltijd die hij ons vroeg te vieren, zijn liefde gedenkend, en de gave van zichzelf.  Hij zelf en die nieuwe wereld die in hem begon, ze zijn aanwezig onder ons, in woord en sacrament.
Zo heeft die generatie onmiddellijk na hem de aan­wezigheid van die nieuwe wereld in elk geval ervaren.  Ze hadden iets te vieren.  Er wordt over hen gezegd: 'Ze braken het brood in een of ander huis, ze genoten hun voedsel in blijdschap en eenvoud van hart en ze loofden God' (Hand.2:46-47).
Kerstmis gedenkt die nieuwe wereld ook in de vorm waarin die nu aanwezig is onder ons.

3 De hoop,dat het hier ooit nog beet'ren zal staat ten­slotte ook open naar de TOEKOMST toe: ze neemt daar de vorm aan van mensen die zich met hun hele hebben en houden aan die boodschap geven.  In hun leven is iets aanwezig van een belofte, een aanzet, zoals een mosterdzaad of zuurdeeg een aanzet zijn.  Ze geven gehoor aan zijn oproep,om voort te zetten wat hij zelf begonnen is, in het geloof dat dit toekomst heeft.

Zo vieren we dan de geboorte van dat kind elk jaar opnieuw: omdat in hem een nieuwe wereld op deze aarde ooit al aanwezig is geweest, omdat die nieuwe wereld in het geloof van de gelovigen en in de tekenen die naar hem verwijzen ook nu present is onder ons en omdat in de beleving van die hem proberen na te volgen al iets van die toekomst zichtbaar wordt.
En zo wordt inderdaad ieder jaar opnieuw 'onze hoop herboren, dat 't hier ooit nog beet'ren zal'.
Ik wens u van harte namens het Kapelteam en ook in mijn eigen naam een zalig en zelfs een hoopvol Kerstfeest toe. 

Amen.

Marcel Heyndrikx

(1)      OOSTERHUIS H. :Verzameld liedboek. (Kampen,Kok, 2004 ),pp. 522 - 523.